Ο γενικός κανόνας θέλει για τη διατήρηση της καλής υγείας να ασκείται κανείς περίπου 30 λεπτά την ημέρα, με μια σταθερή συχνότητα μέσα στην εβδομάδα και συνεπακόλουθα με ελάχιστες διακοπές. Τι ισχύει όμως για την καρδιά; Πρέπει να «γυμνάζεται» καθημερινά ή ωφελείται ακόμη κι αν η φυσική δραστηριότητα περιορίζεται σε μία ή δύο ημέρες την εβδομάδα;
Οι έρευνες καταλήγουν ότι τελικά μερικοί κανόνες δεν χρειάζεται να είναι τόσο «σφιχτοί». Η σωματική δραστηριότητα είναι ευεργετική για τον οργανισμό είτε κανείς επιλέγει να «μοιράζει» τον χρόνο της άσκησης μέσα στην εβδομάδα είτε ασκείται μόνον όταν βρίσκει ελεύθερο χρόνο – δηλαδή, συνήθως τα Σαββατοκύριακα.
Η απόδειξη; Μία (ακόμη) μελέτη που δημοσιεύτηκε πέρυσι και έβαλε στο… μικροσκόπιο σχεδόν 90.000 ενηλίκους, οι οποίοι σημειωτέον χρησιμοποίησαν συσκευές παρακολούθησης (βραχιολάκια) για την καταγραφή της σωματικής τους δραστηριότητας, κατέληξε ότι και οι αθλητές τού… γουικέντ βγαίνουν εξίσου ωφελημένοι.
«Τα ευρήματα αυτά επιβεβαιώνουν ότι δεν έχει τόσο σημασία πότε ασκείστε, αρκεί να τηρείτε τη συνιστώμενη ποσότητα άσκησης κάθε εβδομάδα» διευκρινίζει ο Dr. I-Min Lee, καθηγητής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Harvard, ο οποίος ειδικεύεται στον ρόλο της σωματικής δραστηριότητας και την πρόληψη των ασθενειών.
Οι «πολεμιστές». Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε τον Ιούλιο του 2023 στην ιατρική επιθεώρηση «JAMA», κατηγοριοποίησε τους συμμετέχοντες με βάση τα δεδομένα της σωματικής δραστηριότητας που συλλέχθηκαν επί επτά διαδοχικές ημέρες. Τα καλά νέα είναι ότι περίπου δύο στους τρεις ασκούνταν σύμφωνα με τις επιστημονικές οδηγίες.
Αναλυτικότερα, περίπου το 42% ήταν «πολεμιστές» (ή σχεδόν πολεμιστές) του Σαββατοκύριακου – δηλαδή, ασκούνταν μεν επαρκώς αλλά κατά κανόνα φορούσαν τα αθλητικά τους μία με δύο φορές την εβδομάδα. Ενα άλλο 24% ήταν «τακτικά δραστήριοι», καθώς αθλούνταν αρκετές φορές μέσα στην εβδομάδα. Οσο για το υπόλοιπο 34%, αποδείχτηκε πως δεν ήταν και τόσο δραστήριοι.
Μετά από περίπου έξι χρόνια, οι ερευνητές επέστρεψαν για να αξιολογήσουν την κατάσταση της υγείας τους. Και αυτό που διαπίστωσαν ήταν ότι οι συμμετέχοντες που είχαν συμπεριληφθεί στις δύο πρώτες ομάδες διέτρεχαν εξίσου χαμηλότερο κίνδυνο καρδιακής προσβολής, εγκεφαλικού επεισοδίου, κολπικής μαρμαρυγής και καρδιακής ανεπάρκειας σε σύγκριση με τα άτομα της ανενεργής ομάδας.
Υπάρχει όμως και μία ακόμη σημαντική λεπτομέρεια, που αναδύθηκε από τα ίδια αποτελέσματα. Παραδοσιακά, οι ειδικοί μάς ενθαρρύνουν να είμαστε δραστήριοι σε τακτική βάση υπονοώντας πως εκείνοι που ασκούνται μόνον το Σαββατοκύριακο δεν είναι τόσο… ζεστοί, και συνεπώς είναι πιο επιρρεπείς σε τραυματισμούς.
Ομως η περυσινή μελέτη ήρθε να ανατρέψει την κοινή αυτή πεποίθηση, καθώς δεν διαπιστώθηκε καμία διαφορά στα ποσοστά τραυματισμών μεταξύ των δύο ενεργών ομάδων. Παρ’ όλα αυτά, ο Dr Lee εστιάζει σε μια ακόμη παράμετρο όταν σημειώνει πως «αυτό είναι πιθανό να οφείλεται στο γεγονός πως οι “πολεμιστές του Σαββατοκύριακου” δεν συμμετείχαν απαραίτητα σε δραστηριότητες ή σε αθλήματα υψηλής έντασης, που συχνά συνδέονται με διαστρέμματα και συναφείς τραυματισμούς».
«Ο,τι σας βολεύει». Εν τω μεταξύ, τα ευρήματα μίας ακόμη μελέτης – δημοσιεύτηκε φέτος στην ιατρική επιθεώρηση «Circulation» – κατέληξαν ότι η άσκηση το Σαββατοκύριακο σχετιζόταν με μειωμένο κίνδυνο ανάπτυξης 264 διαφορετικών ασθενειών, σε σύγκριση με την καθιστική ζωή. Αντίστοιχα η καθημερινή άσκηση σχετιζόταν με μειωμένο κίνδυνο 209 ασθενειών. Υπογραμμίζεται εν τούτοις ότι η καθημερινή γυμναστική παρείχε λίγο μεγαλύτερη προστασία.
Ενδεικτικά αναφέρεται ότι φάνηκε πως η άσκηση το Σαββατοκύριακο μείωνε τον κίνδυνο της υπέρτασης κατά 23%, ενώ η καθημερινή κατά 28%. Επιπρόσθετα, τα αντίστοιχα ποσοστά για τον σακχαρώδη διαβήτη ήταν 43% και 44%.
«Τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν ότι κάθε είδους φυσική δραστηριότητα είναι ωφέλιμη για την προστασία της υγείας, ιδίως της καρδιομεταβολικής» δήλωσε ο επιβλέπων ερευνητής Dr. Shean Khurshid, καρδιολόγος στο Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης. «Επομένως πρέπει να ενθαρρύνουμε τους ασθενείς να γυμνάζονταν κατά τον τρόπο που τους εξυπηρετεί περισσότερο».
Οσο για το ποια είναι η καλύτερη ώρα της ημέρας για άσκηση, οι ειδικοί φαίνεται να απαντούν «ό,τι σας βολεύει». Τα αποτελέσματα των ερευνών είναι εντελώς διαφορετικά σχετικά με τα πλεονεκτήματα ή τα μειονεκτήματα που σχετίζονται με την άσκηση σε συγκεκριμένες ώρες της ημέρας, λέει ο καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ Dr I-Min Lee. Η καλύτερη στρατηγική συνεπώς «είναι να ασκείστε όταν είναι πιο βολικό και άνετο για εσάς, είτε αυτό είναι το πρώτο πράγμα που κάνετε το πρωί, είτε νωρίς το βράδυ, είτε οποιαδήποτε στιγμή μέσα στην ημέρα».