Το περιστασιακό κάπνισμα έχει γίνει αντικείμενο συζήτησης και έρευνας τα τελευταία χρόνια. Αν και πολλοί πιστεύουν ότι το κάπνισμα περιστασιακά είναι ακίνδυνο, νέα δεδομένα προειδοποιούν για τους κινδύνους που κρύβει. Μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο BMC Medicine αναδεικνύει τις ανησυχίες των ειδικών σχετικά με τους κινδύνους υγείας από το περιστασιακό κάπνισμα.
Η μελέτη ανέλυσε δεδομένα από 353.711 ενήλικες στην Αγγλία, από τον Νοέμβριο του 2006 έως τον Απρίλιο του 2024, και διαπίστωσε ότι το ποσοστό των περιστασιακών καπνιστών αυξήθηκε από 11% σε 27,2%. Αξιοσημείωτο είναι ότι, μεταξύ 2021 και 2024, το ποσοστό των μη καθημερινών καπνιστών που δήλωσαν ότι είχαν μεγάλο κίνητρο να κόψουν το κάπνισμα εντός τριών μηνών μειώθηκε από 30,8% σε 21%. Αυτό δείχνει ότι οι περιστασιακοί καπνιστές είναι λιγότερο πιθανό να θελήσουν να σταματήσουν, αν και μπορεί να μην καπνίζουν καθημερινά.
Αιτίες του περιστασιακού καπνίσματος
Σύμφωνα με την Δρα Paula Chadwick, διευθύντρια του Roy Castle Lung Cancer Foundation, οι άνθρωποι αρχίζουν να καπνίζουν για διάφορους λόγους. Συνήθως ξεκινούν ως έφηβοι, όπου η πίεση από τους συνομηλίκους και το οικογενειακό ιστορικό παίζουν σημαντικό ρόλο. «Ο κόσμος μπορεί να είναι πιο επιρρεπής στο κάπνισμα εάν βλέπει τακτικά μέλη της οικογένειας να καπνίζουν», σχολιάζει η Chadwick στην independent. Επιπλέον, το άγχος και η ανησυχία είναι παράγοντες που επηρεάζουν την απόφαση ενός ατόμου να αρχίσει το κάπνισμα, γεγονός που παρατηρήθηκε και κατά την πανδημία του COVID-19.
Κίνδυνος εξάρτησης από τη νικοτίνη
Μια άλλη σημαντική πτυχή που αναδείχθηκε από τη μελέτη είναι ο κίνδυνος εξάρτησης από τη νικοτίνη. Ο Δρ. Johannes Uys, γιατρός στο Broadgate General Practice στο Λονδίνο, επισημαίνει: «Είναι πιθανό οι περιστασιακοί καπνιστές να εθιστούν στη νικοτίνη. Ακόμη και αν καπνίζεις περιστασιακά, το σώμα σου μπορεί να αρχίσει να ζητάει νικοτίνη και αυτό μπορεί, με την πάροδο του χρόνου, να οδηγήσει σε πιο συχνή χρήση». Έτσι, η κατανόηση του πώς το περιστασιακό κάπνισμα μπορεί να μετατραπεί σε εξάρτηση είναι σημαντική για την υγεία των καπνιστών.
Κίνδυνοι στην υγεία του περιστασιακού καπνίσματος
Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι οι περιστασιακοί καπνιστές συχνά πιστεύουν ότι οι συνέπειες στην υγεία είναι λιγότερες από αυτές των βαρέων καπνιστών. Ωστόσο, η Chadwick εξηγεί: «Ακόμη και αν δεν καπνίζεις πολύ, εξακολουθείς να εκθέτεις το σώμα σου σε επιβλαβή χημικά. Με την πάροδο του χρόνου, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα πνευμονικής υγείας, μειωμένη λειτουργία των πνευμόνων και αυξημένο κίνδυνο καρδιοπάθειας». Επιπλέον, οι περιστασιακοί καπνιστές κινδυνεύουν από ασθένειες όπως η υπέρταση, ο καρκίνος του πνεύμονα και άλλες αναπνευστικές λοιμώξεις.
Ο Δρ. Rizwan Mahmood, οδοντίατρος, αναφέρει ότι το κάπνισμα επηρεάζει και τη στοματική υγεία: «Το κάπνισμα μειώνει τη ροή του αίματος στα ούλα, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε περιοδοντική νόσο και φλεγμονή με την πάροδο του χρόνου». Οι τοξίνες στον καπνό μπορεί να προκαλέσουν μακροχρόνια προβλήματα, όπως η τερηδόνα και ο καρκίνος της στοματικής κοιλότητας.
Αν και η υγιεινή διατροφή και η άσκηση μπορούν να μειώσουν κάποιους κινδύνους, ο Δρ. Uys υπογραμμίζει ότι δεν εξαλείφουν τις επιβλαβείς συνέπειες του καπνίσματος: «Το σώμα σου πρέπει να αντιμετωπίσει τις τοξίνες από τα τσιγάρα, και αυτές μπορεί να έχουν διαρκείς επιπτώσεις».
Stop smoking
Εάν κάποιος επιθυμεί να σταματήσει το περιστασιακό κάπνισμα, οι ειδικοί προτείνουν να ξεκινήσει αναγνωρίζοντας τα ερεθίσματα που τον οδηγούν σε αυτό. Ο Δρ. Uys προτείνει: «Προετοιμαστείτε ψυχολογικά πριν βρεθείτε σε καταστάσεις που σας προκαλούν επιθυμία να καπνίσετε». Η δημιουργία ενός υποστηρικτικού περιβάλλοντος είναι επίσης σημαντική για την επιτυχία της διακοπής. Συνολικά, η έρευνα δείχνει ότι το περιστασιακό κάπνισμα είναι πιο επικίνδυνο από ό,τι πιστεύεται ευρέως, και οι ειδικοί προειδοποιούν για τις σοβαρές συνέπειες που μπορεί να έχει στην υγεία.