Ένα σημαντικό βήμα στην έρευνα για τη μακροζωία έκανε μια ερευνητική ομάδα από το αμερικανικό Πανεπιστήμιο του Κονέκτικατ, που φαίνεται να ανακάλυψε μια μέθοδο, η οποία θα μπορούσε να χαρίσει στους ανθρώπους έως και 7 επιπλέον χρόνια υγιούς ζωής. Η εν λόγω ανακάλυψη σχετίζεται με τη στόχευση συγκεκριμένων κυττάρων που συμβάλλουν στη γήρανση και θα μπορούσε να φέρει την ανθρωπότητα πιο κοντά στην πολυπόθητη «πηγή της νεότητας».
Το εύρημα αυτό αντιμετωπίζει, λοιπόν, μια κρίσιμη πρόκληση στην επιστήμη της γήρανσης: Ενισχύει τη μακροζωία, βελτιώνοντας παράλληλα την ποιότητα ζωής. Πρόκειται για μια σημαντική ανακάλυψη, ειδικά εάν λάβουμε υπόψη ότι, σε πολλές περιπτώσεις, επιτυγχάνεται μεν η παράταση της ζωής, χωρίς όμως να συμπαρασύρει και τους δείκτες υγείας προς μια θετικότερη πορεία. Το αποτέλεσμα αυτού είναι ότι οι άνθρωποι ζουν μεν περισσότερο, αντιμετωπίζοντας όμως διάφορα προβλήματα υγείας.
Η γήρανση και ο ρόλος των κυττάρων με υψηλό p21
H μελέτη επικεντρώθηκε σε έναν συγκεκριμένο τύπο κυττάρων, που χαρακτηρίζονται από υψηλά επίπεδα μιας πρωτεΐνης που ονομάζεται p21. Αυτά τα κύτταρα συσσωρεύονται σε διάφορους ιστούς καθώς ο οργανισμός γερνά και οι ειδικοί πιστεύουν ότι παίζουν σημαντικό ρόλο στη σταδιακή φθορά του σώματος. Αφαιρώντας επιλεκτικά αυτά τα κύτταρα, οι επιστήμονες κατάφεραν να καθυστερήσουν τη διαδικασία γήρανσης.
Η ερευνητική ομάδα χρησιμοποίησε γενετικά τροποποιημένα ποντίκια, τα οποία μπορούσαν να στοχεύουν, καταστρέφοντας συγκεκριμένα τα κύτταρα p21-υψηλού επιπέδου, μέσω της ενεργοποίησης ενός γενετικού διακόπτη που προκαλούσε την αυτοκαταστροφή των κυττάρων. Η παρέμβαση ξεκίνησε όταν η ηλικία των ποντικιών αντιστοιχούσε σε περίπου 60 – 65 έτη ανθρώπινης ζωής. Για να προκαλέσουν την καταστροφή των κυττάρων, οι ερευνητές χορήγησαν σε μηνιαία βάση ένα φάρμακο που ονομάζεται ταμοξιφαίνη.
Τα αποτελέσματα αυτής της παρέμβασης ήταν εντυπωσιακά: Τα ποντίκια που έλαβαν θεραπεία παρουσίασαν ισχυρότερη δύναμη λαβής, μεγαλύτερη ταχύτητα βάδισης και μειωμένη ευθραυστότητα σε σύγκριση με τα αντίστοιχα ποντίκια που δεν έλαβαν θεραπεία. Επιπλέον, η καρδιακή τους λειτουργία βελτιώθηκε, ο μεταβολισμός έγινε πιο αποτελεσματικός και το ήπαρ τους έδειξε σημάδια καλύτερης υγείας. Αυτά τα οφέλη διατηρήθηκαν μέχρι το τέλος της ζωής τους, υποδεικνύοντας μια πραγματική επιμήκυνση, αλλά και βελτίωση της ποιότητας της ζωής.
Είναι ενδιαφέρον ότι η θεραπεία δεν στόχευε σε συγκεκριμένες ασθένειες. Αντίθετα, φάνηκε να επιβραδύνει τη συνολική διαδικασία γήρανσης, οδηγώντας σε ευρείες βελτιώσεις σε πολλαπλά συστήματα οργάνων. Αυτό υποδηλώνει ότι η αντιμετώπιση των θεμελιωδών διεργασιών της γήρανσης θα μπορούσε να είναι πιο αποτελεσματική από την εστίαση σε μεμονωμένες ασθένειες που σχετίζονται με τη γήρανση.
Οι ερευνητές υποθέτουν ότι η θεραπεία λειτουργεί μειώνοντας τη χρόνια, χαμηλού βαθμού φλεγμονή, ένα κοινό χαρακτηριστικό της γήρανσης. Τα κύτταρα με υψηλό p21 είναι γνωστό ότι παράγουν φλεγμονώδη σήματα, που μπορούν να επιδεινώσουν τη φλεγμονή σε όλο το σώμα. Εξαλείφοντας αυτά τα κύτταρα, η θεραπεία μπορεί να μετριάσει αυτή την επιβλαβή φλεγμονή, βελτιώνοντας τη συνολική υγεία.
Εάν παρατηρηθούν παρόμοιες επιδράσεις στον άνθρωπο, τότε οι εξελίξεις μπορεί να είναι καθοριστικές. Τόσο η παράταση της διάρκειας ζωής, όσο και η βελτίωση της υγείας θα μπορούσε να μεταμορφώσει την εμπειρία της γήρανσης, επιτρέποντας στους ανθρώπους να παραμένουν σωματικά ενεργοί, πνευματικά οξυδερκείς και ανεξάρτητοι μέχρι το τέλος της ζωής τους. Αυτό, με τη σειρά του, θα μπορούσε να έχει σημαντικές οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις, μειώνοντας δυνητικά τις δαπάνες υγειονομικής περίθαλψης και επιτρέποντας στους ηλικιωμένους να συνεισφέρουν στην κοινωνία για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
«Είμαστε ενθουσιασμένοι με αυτό το εύρημα, διότι αποδεικνύει ότι όχι μόνο παρατείνουμε τη διάρκεια ζωής, αλλά επιτυγχάνουμε και καλύτερη υγεία, κάτι που αποτελεί βασικό στόχο στη μελέτη της γήρανσης», δήλωσε ο Ming Xu, επίκουρος καθηγητής στο Κέντρο Γήρανσης του UConn και στο Τμήμα Γενετικής και Επιστημών Γονιδιώματος του Πανεπιστημίου του Κονέκτικατ.
Αν και η εφαρμογή αυτής της έρευνας στους ανθρώπους βρίσκεται ακόμη σε πρώιμο στάδιο, η μελέτη προσφέρει μια νέα ελπιδοφόρα κατεύθυνση για την έρευνα κατά της γήρανσης. Δημιουργεί την ελπίδα ότι μια μέρα, η επιστήμη μπορεί να μας επιτρέψει όχι μόνο να ζήσουμε περισσότερο, αλλά και να ζήσουμε αυτά τα επιπλέον χρόνια με καλή υγεία.