Στη θιβετιανή ιατρική, υπάρχει ένα φαρμακευτικό βότανο με ξεχωριστή θέση για τις πολλαπλές θεραπευτικές του ιδιότητες, οι οποίες το έκαναν όπλο στη μάχη κατά των βακτηρίων, των ιών, της οξείδωσης, της χρόνιας φλεγμονής, της υπεργλυκαιμίας και του καρκίνου. Το περί ου ο λόγος βότανο με την ονομασία Terminalia chebula (T. chebula) ή haritaki (χαριτάκι), τα οφέλη του οποίου καταγράφονται σε κλασικά κείμενα όσο και σύγχρονες μελέτες, συνταγογραφείται σήμερα για διάφορες ιατρικές καταστάσεις και, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη, θα μπορούσε πιθανώς να λειτουργήσει θεραπευτικά και στην περίπτωση της ήπιας γνωστικής διαταραχής.
Ερευνητές από το Κολέγιο Φαρμακευτικής και το Νοσοκομείο Meishan, τη Σχολή Εθνοτικής Ιατρικής και το Ινστιτούτο Ερευνών Ολοκληρωμένης Παραδοσιακής Κινέζικης και Δυτικής Ιατρικής -όλα παραρτήματα του Πανεπιστημίου Παραδοσιακής Κινέζικης Ιατρικής στην Τσενγκντού της Κίνας- πραγματοποίησαν συστηματική ανασκόπηση της σχετικής βιβλιογραφίας από το 1990 έως το 2024 για να αξιολογήσει τη δυναμική του βοτάνου στην αντιμετώπιση της γνωστικής εξασθένισης.
Τα ευρήματά τους δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Frontiers in Pharmacology.
Η διαταραχή στη θιβετιανή ιατρική
Η ανασκόπηση αναφέρει: «Επιπλέον, η διαβίωση σε περιοχές με μεγάλο υψόμετρο και χαμηλά επίπεδα οξυγόνου, όπως το Θιβέτ, μπορεί να προκαλέσει γνωστική δυσλειτουργία και δομικές αλλαγές στον εγκέφαλο, ειδικά πάνω από τα 4.000 μέτρα».
Η παραδοσιακή θιβετιανή ιατρική, που ασκείται επί χιλιάδες χρόνια, κατηγοριοποιεί την ΗΓΔ ως μορφή αμνησίας, μέρος του λεγόμενου Συνδρόμου Jie Xie. Αυτό αποδίδεται σε διαταραχές στο «Long», το οποίο θεωρείται η βάση της κυκλοφορίας, της ενέργειας και των σκέψεων, και συνδέεται με αδύναμη καρδιά, υπερβολική ανησυχία και άγχος, σύμφωνα με την ανασκόπηση.
«Η θιβετιανή ιατρική αντιμετωπίζει τις ασθένειες που σχετίζονται με την ηλικία προλαμβάνοντας τη γήρανση και τονώνοντας το Γιανγκ για να ρυθμίσει τις διαταραχές του “Long” και να αποκαταστήσει την ισορροπία του σώματος» σημειώνουν οι ερευνητές.
Photo: Shutterstock
Η χρήση του Terminalia chebula
Το T. chebula προέρχεται από τους αποξηραμένους καρπούς ενός φυλλοβόλου δέντρου της οικογένειας Combretaceae, που φύεται σε περιοχές της Κίνας, Ινδίας, Μαλαισίας και Μιανμάρ. Συστήνεται συχνά ως συνδυαστική θεραπεία για διάφορους καταστάσεις, από άσθμα και βρογχίτιδα έως υπερχοληστερολαιμία και υπέρταση και από δερματοπάθειες και πεπτικές διαταραχές έως την ενίσχυση της αντίστασης στις λοιμώξεις και την ενίσχυση του ανοσοποιητικού.
Μελέτες που δημοσιεύθηκαν το 2011 και το 2020 έδειξαν ότι ο κίνδυνος κατάθλιψης είναι μεγαλύτερος σε άτομα με ΗΓΔ συγκριτικά με άτομα με φυσιολογική γνωστική λειτουργία. Επιπλέον, έρευνα που δημοσιεύθηκε το 2021 έδειξε ότι το εκχύλισμα αιθανόλης του T. chebula πέτυχε αντικαταθλιπτικά και αγχολυτικά αποτελέσματα σε ποντίκια μέσα από τη μείωση της μονοαμινοξειδάσης (MAO-A), ενός ενζύμου που συνδέεται με νευροψυχιατρικές διαταραχές όπως η νόσος Αλτσχάιμερ, η κατάθλιψη και η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ).
Η ανασκόπηση αξιολόγησε το χημικό προφίλ της T. chebula, το οποίο περιλαμβάνει 171 συστατικά (φλαβονοειδή, φαινολικά οξέα, τανίνες, τριτερπενοειδή κ.α.) και εξέτασε κατά πόσο θα μπορούσαν να δράσουν θεραπευτικά έναντι της ΗΓΔ. Η υπόθεση των ερευνητών εστιάζει στις αντιφλεγμονώδεις, αντιοξειδωτικές, αντιικές και υπογλυκαιμικές ιδιότητες του βοτάνου, οι οποίες ενδεχομένως να ανακουφίσουν από τα συμπτώματα.
Νευροπροστατευτικές ιδιότητες
Σύμφωνα με τους συγγραφείς, «τα νευροπροστατευτικά οφέλη του T. chebula προέρχονται από τις ισχυρές αντιφλεγμονώδεις και αντιοξειδωτικές της ιδιότητες. Προστατεύει τους νευρώνες από το οξειδωτικό στρες και τη νευροτοξικότητα, μειώνει τη φλεγμονή των νευρώνων και υποστηρίζει την πλαστικότητα των συνάψεων ενώ βελτιώνει την αιμάτωση του εγκεφάλου».
Αν και επεσήμαναν ότι απαιτείται περαιτέρω μελέτη για τη διερεύνηση συγκεκριμένων χημικών συστατικών του βοτάνου και τη διασφάλιση της ποιότητάς του, δήλωσαν αισιόδοξοι για το μέλλον του T. chebula ως μιας πιθανής θεραπείας για την ΗΓΔ, ικανή να βελτιώσει συνολικά την ποιότητα ζωής.