Άνθρωποι που ζουν έως τα 100 φαίνεται να διαθέτουν μια «υπερφυσική» ικανότητα να αποφεύγουν σοβαρές ασθένειες, σύμφωνα με νέα έρευνα. Δύο μεγάλες μελέτες σε ηλικιωμένους στη Σουηδία έδειξαν ότι οι αιωνόβιοι αναπτύσσουν λιγότερες ασθένειες, τις εμφανίζουν πιο αργά, και σε πολλές περιπτώσεις αποφεύγουν εντελώς τις πιο θανατηφόρες ασθένειες που σχετίζονται με την ηλικία — παρόλο που ζουν πολύ περισσότερα χρόνια από συνομηλίκους τους.
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε από μια διεθνή ερευνητική ομάδα, δείχνει ότι η εξαιρετική μακροζωία συνδέεται με ένα διαφορετικό πρότυπο γήρανσης, στο οποίο η ασθένεια καθυστερεί ή και αποφεύγεται εντελώς. Τα ευρήματα αμφισβητούν τη διαδεδομένη αντίληψη ότι μια μεγαλύτερη διάρκεια ζωής συνεπάγεται αναγκαστικά περισσότερα χρόνια κακής υγείας. Οι ερευνητές ανέλυσαν δεκαετίες ιατρικών αρχείων για να συγκρίνουν άτομα που έφτασαν τα 100 με εκείνα που πέθαναν νωρίτερα αλλά είχαν γεννηθεί τα ίδια έτη.
Εξέτασαν τον χρόνο και τον αριθμό διαγνώσεων για ένα ευρύ φάσμα παθήσεων — από εγκεφαλικά και καρδιακές προσβολές έως καρκίνους και νευρολογικές νόσους — για να διαπιστώσουν αν οι αιωνόβιοι απλώς επιβίωναν καλύτερα από τις ασθένειες ή αν τις απέφευγαν εξαρχής. Η πρώτη μελέτη ανέλυσε τα ιατρικά αρχεία 170.787 ανθρώπων που γεννήθηκαν στην περιφέρεια της Στοκχόλμης μεταξύ 1912 και 1922. Οι συμμετέχοντες παρακολουθήθηκαν έως και 40 χρόνια — είτε από την ηλικία των 60 έως τον θάνατο, είτε μέχρι να φτάσουν τα 100.
Η ανάλυση έδειξε ότι οι αιωνόβιοι όχι μόνο είχαν χαμηλότερα ποσοστά ασθενειών στη μέση ηλικία, αλλά διατήρησαν αυτό το πλεονέκτημα σε όλη τους τη ζωή.
Για να εξετάσουν αν το «κλειδί» της μακροζωίας σχετίζεται και με την αποφυγή πιο ήπιων παθήσεων, η ομάδα διεξήγαγε μια δεύτερη μελέτη, η οποία δημοσιεύθηκε αυτόν τον μήνα. Αυτή η ανάλυση περιελάμβανε 40 διαφορετικά ιατρικά προβλήματα — από ήπια έως σοβαρά — όπως υπέρταση, καρδιακή ανεπάρκεια, διαβήτη και καρδιακές προσβολές. Οι ερευνητές εξέτασαν τα αρχεία 274.108 ατόμων που γεννήθηκαν μεταξύ 1920 και 1922 και τους παρακολούθησαν για περίπου 30 χρόνια — είτε από τα 70 τους έως τον θάνατο, είτε μέχρι να φτάσουν τα 100. Μόνο 4.330 συμμετέχοντες — δηλαδή 1,5% — έφτασαν την ηλικία των 100.
Ακόμη και όταν συμπεριλήφθηκε ένα ευρύτερο φάσμα παθήσεων, τα ευρήματα παρέμειναν σταθερά: οι αιωνόβιοι ανέπτυσσαν λιγότερες ασθένειες συνολικά και με πιο αργό ρυθμό κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Οι καρδιαγγειακές νόσοι ήταν η πιο συχνή διάγνωση σε όλες τις ηλικίες, αλλά ήταν αισθητά λιγότερο συχνές στους αιωνόβιους. Στην ηλικία των 80, μόνο το 8% είχε διαγνωστεί με καρδιαγγειακή νόσο, έναντι άνω του 15% αυτών που πέθαναν στα 85.
Γράφοντας στο The Conversation, η καθηγήτρια Karin Modig, κορυφαία επιδημιολόγος στο Ινστιτούτο Καρολίνσκα, δήλωσε: «Η ερευνητική μας ομάδα διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που ζουν μέχρι τα 100 φαίνεται να διαθέτουν την υπερφυσική ικανότητα να αποφεύγουν τις ασθένειες.» «Οι αιωνόβιοι παρουσιάζουν μεγάλο επιστημονικό ενδιαφέρον, γιατί ενδέχεται να κρατούν το κλειδί για το πώς μπορούμε να ζούμε περισσότερο — και με καλύτερη υγεία.
Το γεγονός ότι καταφέρνουν να καθυστερήσουν ή και να αποφύγουν τις ασθένειες παρά το ότι ζουν περισσότερο, είναι και εντυπωσιακό και ενθαρρυντικό. Αποδεικνύει ότι είναι δυνατό να γερνάμε πιο αργά από το συνηθισμένο — και αμφισβητεί την κοινή πεποίθηση ότι περισσότερα χρόνια ζωής σημαίνουν και περισσότερες ασθένειες.» Οι λόγοι πίσω από αυτήν την ανθεκτικότητα παραμένουν ασαφείς. Μπορεί να οφείλεται σε γενετικά πλεονεκτήματα, υγιεινές συνήθειες, περιβαλλοντικούς παράγοντες — ή σε έναν συνδυασμό όλων αυτών. Η ομάδα σκοπεύει τώρα να ερευνήσει ποιοι παράγοντες είναι πιο σημαντικοί και πώς επηρεάζουν την υγεία σε όλη τη διάρκεια της ζωής.