Απόψεις και συνήθειες γύρω από τη διατροφή διαφέρουν. Κάποιοι προτιμούν να τρώνε συχνά, μικρά γεύματα μέσα στην ημέρα, ενώ άλλοι ακολουθούν ένα πιο δομημένο πρόγραμμα με τρία κύρια γεύματα.
Πόσο επηρεάζεται όμως από τη συχνότητα των γευμάτων η υγεία, το βάρος και ο μεταβολισμός;
Συχνότητα και μεταβολισμός
Ο ρυθμός με τον οποίο το σώμα καίει θερμίδες ονομάζεται μεταβολισμός.
Ορισμένες θεωρίες υποστηρίζουν ότι τα πολλά και μικρά γεύματα μπορούν να διατηρούν τον μεταβολισμό ενεργό. Άλλες μελέτες, όμως, δείχνουν ότι η συνολική πρόσληψη θερμίδων και η ποιότητα της διατροφής παίζουν σημαντικότερο ρόλο από τον αριθμό των γευμάτων.
Επιπλέον, έχει παρατηρηθεί ότι τα μεγαλύτερα γεύματα μπορεί να έχουν πιο έντονο θερμιδικό κόστος πέψης, ενώ λιγότερα γεύματα μέσα στην ημέρα ενδέχεται να επηρεάζουν διαφορετικά την όρεξη και τον κορεσμό.
Γεύματα και επίπεδα σακχάρου
Η σταθεροποίηση του σακχάρου είναι ένας ακόμη παράγοντας που επηρεάζει τις διατροφικές επιλογές. Ορισμένες έρευνες αναφέρουν ότι η αυξημένη συχνότητα γευμάτων σχετίζεται με καλύτερη διαχείριση της ινσουλίνης, ενώ άλλες δείχνουν ότι τα λίγα γεύματα συνδέονται με χαμηλότερο κίνδυνο για μεταβολικά νοσήματα.
Ο χρόνος του κυρίως γεύματος φαίνεται επίσης να έχει σημασία: κάποια ευρήματα δείχνουν ότι ένα πλούσιο πρωινό μπορεί να έχει θετικό αντίκτυπο στη συνολική γλυκαιμική εικόνα.
Το πρωινό
Το πρωινό συχνά περιγράφεται ως το πιο σημαντικό γεύμα της ημέρας. Ωστόσο, η επίδρασή του εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως η ποιότητα των τροφών, οι διατροφικές ανάγκες και ο τρόπος ζωής του κάθε ατόμου. Δεν είναι βέβαιο ότι η ύπαρξη ή η απουσία πρωινού έχει την ίδια επίδραση σε όλους.
Η διαλειμματική νηστεία, δηλαδή ο περιορισμός της χρονικής διάρκειας κατά την οποία καταναλώνονται τρόφιμα, έχει απασχολήσει έντονα την επιστημονική κοινότητα. Ενώ ορισμένες μελέτες δείχνουν πιθανές θετικές επιδράσεις στην υγεία και στον έλεγχο του βάρους, η γενίκευση των ευρημάτων αυτών παραμένει υπό συζήτηση.
Επιπλέον, η διαλειμματική νηστεία δεν είναι κατάλληλη για όλους, ειδικά για άτομα με κάποιες παθήσεις ή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή του θηλασμού.
Ο ρόλος των σνακ
Τα ενδιάμεσα γεύματα μπορούν να αποτελούν μέρος μιας ισορροπημένης διατροφής, εφόσον επιλέγονται προσεκτικά. Κάποιοι τα χρησιμοποιούν για ενέργεια ή κορεσμό, άλλοι τα αποφεύγουν. Όπως και στα κυρίως γεύματα, σημασία έχει η ποιότητα και το πλαίσιο στο οποίο εντάσσονται.
Τελικά, πόσα γεύματα πρέπει να τρώμε την ημέρα;
Δεν υπάρχει μία σωστή απάντηση που να ισχύει για όλους. Η συχνότητα των γευμάτων επηρεάζεται από:
- τις ανάγκες και τις προτιμήσεις κάθε ατόμου,
- το ιατρικό ιστορικό,
- τον τρόπο ζωής και την καθημερινότητα,
- την αίσθηση πείνας και κορεσμού και
- τον στόχο (π.χ. συντήρηση βάρους, διαχείριση ενέργειας κ.λπ.).
Οι επιστημονικές ενδείξεις για το πόσα γεύματα είναι ιδανικά μέσα στην ημέρα δεν οδηγούν σε ένα ενιαίο συμπέρασμα. Αυτό που φαίνεται να έχει μεγαλύτερη βαρύτητα είναι η ποιότητα των τροφών, η επάρκεια των θερμίδων και η συνέπεια στις διατροφικές συνήθειες, ανεξαρτήτως συχνότητας.
Κάθε άτομο μπορεί, με βάση τις δικές του ανάγκες και συνθήκες, να ανακαλύψει ποιο διατροφικό μοτίβο του ταιριάζει καλύτερα.