Η κλιματική αλλαγή δεν επιδρά αρνητικά μόνο στο περιβάλλον, αλλά και στην υγεία του ανθρώπου, καθώς τα ακραία καιρικά φαινόμενα γίνονται σφοδρότερα και συχνότερα, η ποιότητα του αέρα που αναπνέουμε επιδεινώνεται, η τροφική αλυσίδα διαταράσσεται και οι μεταδιδόμενες ασθένειες αυξάνονται.
Τώρα, νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο The Lancet Planetary Health συνδέει την κλιματική αλλαγή με τον κίνδυνο έλλειψης διαθεσιμότητας αποθεμάτων ασφαλούς αίματος σε όλο τον κόσμο, ζωτικής σημασίας για τη δημόσια υγεία.
Στην έκθεσή τους, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Sunshine Coast (UniSC) στο Κουίνσλαντ της Αυστραλίας και τον οργανισμό Lifeblood του Αυστραλιανού Ερυθρού Σταυρού αναφέρουν πως τα ακραία καιρικά φαινόμενα μπορούν από τη μία να μειώσουν τη δυνατότητα αιμοδοσίας και από την άλλη να αυξήσουν τη ζήτηση για αίμα.
Καθώς η ακεραιότητα των πρωτοκόλλων ασφάλειας είναι πρωταρχικής σημασίας για την πρόληψη των μεταδιδόμενων με μετάγγιση λοιμώξεων και την κάλυψη της συνεχούς ζήτησης για αίμα, απαιτούνται ειδικά μέτρα για τη σταθερή διατήρηση της παροχής αίματος.
Οι επιστήμονες στη μελέτη τους χαρακτηρίζουν την κλιματική αλλαγή «ουσιαστική παγκόσμια πρόκληση για την υγεία», με ευρείες επιπτώσεις σε διάφορους τομείς.
«Η αυξανόμενη συχνότητα και σοβαρότητα των ακραίων καιρικών φαινομένων, όπως οι καύσωνες, οι πλημμύρες, οι τυφώνες και οι πυρκαγιές, ενέχουν σημαντικούς κινδύνους για την ανθρώπινη υγεία και για τη σταθερότητα της αλυσίδας παροχής αίματος. Αυτά τα γεγονότα μπορούν να διαταράξουν την αιμοδοσία, να θέσουν σε κίνδυνο τις υποδομές μεταφοράς και αποθήκευσης και να επιδεινώσουν την εξάπλωση μολυσματικών ασθενειών, επηρεάζοντας έτσι τόσο την επάρκεια όσο και την αποτελεσματικότητα των αποθεμάτων αίματος», προσθέτουν.
Η ερευνήτρια του Αυστραλιανού Ερυθρού Σταυρού και συνεργάτιδα του Πανεπιστημίου του Sunshine Coast, Ελβίνα Βιενέτ, εκτιμά ότι οι υψηλότερες θερμοκρασίες, οι φυσικές καταστροφές και οι πυρκαγιές θα γίνουν πιο συχνές και σοβαρότερες.
Επομένως, όχι μόνο θα περιορίσουν τη δυνατότητα μετακίνησης μεγάλου αριθμού ανθρώπων, αλλά αναμένεται να «διαταράξουν την αποθήκευση, την ασφάλεια και τη μεταφορά του αίματος που έχει μικρή διάρκεια ζωής».
Παρέθεσε, δε, το παράδειγμα του πρόσφατου τροπικού κυκλώνα Άλφρεντ στην Αυστραλία, όπου παρατηρήθηκε για πρώτη φορά δραστική μείωση του εθνικού αποθέματος αίματος.
Με τη σειρά της, η επικεφαλής ερευνήτρια και αναπληρώτρια καθηγήτρια του UniSC, Έλεν Φάντι, έκανε λόγο για την πρώτη μελέτη που εξέτασε παγκοσμίως πώς ένα μεταβαλλόμενο κλίμα θα μπορούσε να επηρεάσει κάθε στάδιο της αλυσίδας παροχής αίματος.
«Ενώ πολλές μελέτες έχουν διερευνήσει τις ευρύτερες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην υγεία, προσπαθήσαμε να καλύψουμε τα κενά στην κατανόηση της πλήρους έκτασης των κινδύνων – από την υγεία των δωρητών και την επιμελητεία συλλογής έως την επεξεργασία, αποθήκευση και διανομή προϊόντων», είπε.
Την ίδια ώρα, η κλιματική αλλαγή μπορεί να επηρεάσει την επιδημιολογία των μεταδιδόμενων ασθενειών, εισάγοντας δυνητικά νέα παθογόνα στα αποθέματα αίματος ή μεταβάλλοντας τον επιπολασμό των υπαρχόντων παθογόνων.
«Για παράδειγμα, οι προβλέψεις για αυξημένες βροχοπτώσεις και υψηλότερες θερμοκρασίες σε ορισμένες περιοχές, συμπεριλαμβανομένης της Αυστραλίας, θα μπορούσαν να εντείνουν τις ασθένειες που μεταδίδονται από τα κουνούπια, όπως ο δάγγειος πυρετός, ο ιός του Δυτικού Νείλου και η ελονοσία, και ενδεχομένως να εξαπλωθούν σε νέες περιοχές», συμπλήρωσε η Φάντι.
Επιπλέον, τα ακραία καιρικά φαινόμενα εμποδίζουν τη μετακίνηση των πολιτών και επιδρούν στην ψυχολογία τους, με αποτέλεσμα να παρατηρείται μειωμένη εθελοντική αιμοδοσία.
Παράλληλα, η ακραία ζέστη είναι πιθανό να επηρεάσει προσωπικό και εθελοντές, ενώ δεν αποκλείεται να εμφανιστούν νέες ασθένειες και προβλήματα υγείας που συνδέονται με την αυξημένη θερμοκρασία.
Η μελέτη τονίζει την ανάγκη να μειωθεί η εξάρτηση από τις παραδοσιακές αλυσίδες παροχής αίματος και να αναπτυχθούν στρατηγικές που δίνουν λύση στις σχετικές προκλήσεις.