Ο έλεγχος ενός και μόνο αμινοξέος ενδέχεται να αποτελεί το «κλειδί» για την απώλεια βάρους, καθώς φαίνεται να επηρεάζει κρίσιμα τις βασικές μεταβολικές λειτουργίες του οργανισμού, όπως διαπιστώνει νέα μελέτη.
Η μελέτη, την οποία συντόνισαν επιστήμονες από διάφορα ακαδημαϊκά ιδρύματα των ΗΠΑ, είχε στόχο να εξηγήσει γιατί η μείωση των θερμίδων οδηγεί συνήθως σε απώλεια κιλών. Προηγούμενες μελέτες είχαν υποδείξει ότι το αμινοξύ κυστεΐνη ίσως σχετίζεται με το φαινόμενο αυτό, αλλά ο ακριβής ρόλος του παρέμενε ασαφής.
Πλέον, γνωρίζουμε ότι η μείωση της κυστεΐνης φαίνεται να διευκολύνει τη μετατροπή του λευκού λίπους (αποθηκευμένου στον οργανισμό) σε καφέ λίπος (το οποίο καίει ενέργεια και παράγει θερμότητα) – ενεργοποιώντας έναν «βιολογικό μηχανισμό» απώλειας βάρους.
«Τα αποτελέσματα αυτά υποδεικνύουν στρατηγικές διαχείρισης βάρους που ίσως δεν βασίζονται αποκλειστικά στη μείωση της θερμιδικής πρόσληψης», αναφέρει ο Κρίστιαν Στάντλερ, βιοϊατρικός μηχανικός στο Pennington Biomedical Research Center στις ΗΠΑ.
Με άλλα λόγια, φαίνεται πως μια ελεγχόμενη διατροφή μπορεί να είναι αποτελεσματική επειδή περιορίζει την κυστεΐνη – η οποία απαντάται σε πολλές τροφές πλούσιες σε πρωτεΐνη – και όχι απλώς επειδή μειώνει τις θερμίδες.
Για να ελέγξουν αυτή την υπόθεση, οι ερευνητές πειραματίστηκαν με ποντίκια που είχαν τροποποιηθεί ώστε να μην μπορούν να παράγουν κυστεΐνη. Σε σύγκριση με τα ποντίκια που μπορούσαν να παράγουν το αμινοξύ, τα ζώα παρουσίασαν δραματική μείωση του σωματικού βάρους κατά 25-30% σε μία μόνο εβδομάδα, όταν δεν έλαβαν κυστεΐνη μέσω της διατροφής τους.
Παρόλο που τα πειράματα πραγματοποιήθηκαν μόνο σε ποντίκια, οι επιστήμονες ανέλυσαν δεδομένα και από 238 άτομα που συμμετείχαν παλαιότερα σε πρόγραμμα θερμιδικής μείωσης. Διαπιστώθηκε ότι τα άτομα αυτά είχαν μειωμένα επίπεδα κυστεΐνης στον λιπώδη ιστό τους, γεγονός που ενισχύει τη σύνδεση μεταξύ θερμίδων και κυστεΐνης και στους ανθρώπους.
Το εύρημα αυτό ανοίγει ενδεχομένως τον δρόμο για στοχευμένες παρεμβάσεις στον μεταβολισμό. Ωστόσο, απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή: το μπλοκάρισμα της κυστεΐνης στα πειραματόζωα προκάλεσε επικίνδυνη μείωση βάρους – αν και η κατάσταση αντιστράφηκε όταν αποκαταστάθηκαν τα επίπεδα του συγκεκριμένου αμινοξέος. Επιπλέον, η κυστεΐνη είναι ζωτικής σημασίας για πολλές άλλες μεταβολικές λειτουργίες.
«Πέρα από τη ραγδαία απώλεια βάρους και την ενίσχυση της καύσης λίπους που προκάλεσε η αφαίρεση της κυστεΐνης, το αμινοξύ αυτό είναι επίσης βασικό για τη ρύθμιση της οξειδοαναγωγικής ισορροπίας στον οργανισμό», τονίζει ο Στάντλερ.
Ωστόσο, το ανθρώπινο σώμα είναι ένας εξαιρετικά ρυθμισμένος μηχανισμός: δεκάδες παράγοντες εμπλέκονται στην αύξηση ή μείωση του βάρους και η διαταραχή ενός συστήματος μπορεί να επηρεάσει πολλά άλλα. Παρ’ όλα αυτά, η νέα αυτή γνώση προσφέρει σημαντικές πληροφορίες για τη λειτουργία του μεταβολισμού.