Μήνας μετάβασης ο Σεπτέμβριος για όλους μετά το θερινό διάλειμμα από τις υποχρεώσεις και την επιστροφή στην καθημερινότητα της εργασίας (για τους μεγάλους) και του σχολείου (για τους μικρούς). Οι μαθητές βρίσκονται στο προσκήνιο, καθώς μέλημα γονέων και δασκάλων είναι να έχουν ομαλή και ήρεμη επιστροφή στις σχολικές αίθουσες και αυλές.
Έχει παρατηρηθεί πως τα παιδιά εκδηλώνουν ανησυχίες για διάφορα θέματα που σχετίζονται με την επιστροφή στο σχολείο όπως είναι η απόκτηση νέων φίλων και η διατήρηση των παλιών, η αλλαγή των εκπαιδευτικών και της διδακτέας ύλης, καθώς και η αύξηση του όγκου του διαβάσματος για το σπίτι. Το άγχος που μπορεί να νιώθουν τα παιδιά αυτή την περίοδο πολλές φορές εμφανίζεται με διάφορες σωματικές ενοχλήσεις χωρίς βιολογική αιτία, όπως πονοκέφαλοι, δυσκολία στην αναπνοή και τρέμουλο, ενώ στη συμπεριφορά τους μπορεί να παρατηρήσουμε ότι μιλούν λιγότερο, απομονώνονται ή ζητούν πιο συχνά να μην πάνε σχολείο.
1. Τι κάνω όταν το παιδί μου δεν θέλει να επιστρέψει στο σχολείο;
Είναι σημαντικό να μην υποχωρούμε όταν το παιδί δε θέλει να πάει στο σχολείο, γιατί έτσι είναι πιο πιθανό να το ξαναζητήσει. Δεν απειλούμε και δεν βάζουμε τιμωρίες. Αντίθετα, αναγνωρίζουμε τα δύσκολα συναισθήματά του, δείχνοντας κατανόηση και εξηγώντας του παράλληλα πόσο σημαντικό είναι να τηρούμε τις υποχρεώσεις μας ενώ έχει σημασία να ρωτάμε πώς μπορούμε να το βοηθήσουμε να νιώσει καλύτερα πριν την επιστροφή στην τάξη. Κάποια παιδιά μπορεί να εκφράσουν έντονη άρνηση να πάνε στο σχολείο. Ξέρουμε όμως πως όσο περισσότερο αποφεύγουν το σχολείο τόσο πιο δύσκολη γίνεται η επιστροφή τους, με αρνητικές συνέπειες στην ψυχολογία και την σχολική τους πρόοδο.
2. Πώς προετοιμαζόμαστε για τα μαθήματα της καινούργιας χρονιάς;
Χρησιμοποιείστε τα βιβλία διακοπών που έχουν εκπαιδευτικό και παιδαγωγικό περιεχόμενο, ώστε το παιδί να προετοιμαστεί για τη νέα σχολική χρονιά με τρόπο δημιουργικό κι ευχάριστο. Δώστε έμφαση σε κομμάτια της ύλης που τον δυσκόλεψαν την προηγούμενη χρονιά. Με την επανάληψη, βοηθάτε το παιδί να καλύψει τα πιθανά κενά, ώστε να είναι πιο έτοιμο για τα καινούρια μαθήματα.
3. Ποιο είναι το ιδανικό πρόγραμμα ύπνου για το παιδί μου;
Η τήρηση ενός σταθερού προγράμματος ύπνου είναι απαραίτητη για τη σωματική και πνευματική ευεξία του παιδιού, όπως η καλή διατροφή και η άθληση. Συνήθως τα παιδιά του δημοτικού χρειάζονται από 9 έως 11 ώρες ύπνου την ημέρα, ενώ για τους εφήβους αρκούν 8 έως 10 ώρες. Προσπαθήστε να τηρείτε το πρόγραμμα ύπνου ακόμη και τα Σαββατοκύριακα, προκειμένου να δημιουργήσετε μία σταθερή ρουτίνα στη ζωή του παιδιού.
4. Πώς προστατεύω το παιδί μου από φαινόμενα, όπως ο σχολικός εκφοβισμός;
Όταν το παιδί σας βρίσκεται στο σχολείο, υπεύθυνο για την ασφάλεια και την προστασία του είναι το ίδιο το σχολείο. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να έχετε μια καλή σχέση και συνεργασία με τους δασκάλους και τον σχολικό σύμβουλο. Αν παρατηρήσετε κάτι περίεργο ή ανησυχητικό στη συμπεριφορά του παιδιού, μη διστάσετε να απευθυνθείτε στην ψυχολόγο και τον κοινωνικό λειτουργό του σχολείου. Η επαφή και η συχνή επικοινωνία με άλλους γονείς μπορεί επίσης να είναι βοηθητική.
5. Πώς παρακολουθώ την εξέλιξη του παιδιού μου, δίχως να το πιέζω;
Προσπαθήστε να έχετε μια καλή συνεργασία με τους δασκάλους του παιδιού, έτσι ώστε να παραμένετε ενημερωμένοι για την σχολική του πορεία. Είναι σημαντικό να δείχνετε ενδιαφέρον για την καθημερινότητα του παιδιού στο σχολείο, χωρίς όμως να το πιέζετε με ερωτήσεις, καθώς ο υπερβολικός και αυστηρός έλεγχος μπορεί να προκαλέσει άγχος και δυσφορία στο παιδί για το σχολείο. Ενθαρρύνετε το παιδί να παίρνει πρωτοβουλίες και να οργανώνει μόνο του σταδιακά το διάβασμά του, προσφέροντας βοήθεια μόνο όταν σας το ζητήσει.
6. Με ποιον τρόπο μπορώ να βοηθήσω στην κοινωνικοποίηση του παιδιού μου;
Εκτός από την εγγραφή του σε ομαδικά αθλήματα και δημιουργικές εξωσχολικές δραστηριότητες, είναι σημαντικό να δώσετε στο παιδί την ευκαιρία να καλέσει τους φίλους του στο σπίτι ή να τους επισκεφθεί. Οργανώστε ομαδικές δραστηριότητες εκτός του σχολείου (π.χ. βόλτες στην εξοχή, επίσκεψη στον κινηματογράφο), για να βοηθήσετε στη σύσφιξη των σχέσεων του παιδιού με τους φίλους του.
Εν κατακλείδι, με την κατάλληλη υποστήριξη, όλα τα παιδιά έχουν την ικανότητα να διαχειριστούν με επιτυχία την επιστροφή στο σχολείο. Αν όμως οι γονείς-φροντιστές παρατηρούμε αλλαγές και έντονες σωματικές ενοχλήσεις, όπως επίμονο πόνο στην κοιλιά, δυσκολία στον ύπνο, μειωμένη όρεξη ή απομόνωση από τους άλλους τότε είναι καλό να μιλήσουμε με κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας, καθώς αυτά μπορεί να είναι πρώτα σημάδια έντονου άγχους.
Σε περίπτωση που τα προβλήματα άγχους επιμένουν πέρα από τις πρώτες μέρες ή είναι πολύ έντονα και κυρίως αν οδηγούν στην αποφυγή του σχολείου είναι σημαντικό να ζητήσετε την βοήθεια κάποιου ειδικού. Μπορείτε να απευθυνθείτε στην Τηλεφωνική Γραμμή «11525» του Μαζί για το Παιδί, η οποία προσφέρει δωρεάν συμβουλευτική Δευτέρα έως Παρασκευή 09:00-19:00 ή να απευθυνθείτε σε ειδικό που γνωρίζετε.