Έως τώρα, η ικανοποίηση του ανθρώπου από τη ζωή του είχε το σχήμα ενός χαμόγελου: Ξεκινούσε σε υψηλά επίπεδα στα νεανικά του χρόνια, βυθιζόταν στη μέση ηλικία και μετά ανέκαμπτε ξανά. Όμως μια νέα έρευνα δείχνει ότι όλα αυτά έχουν αλλάξει. Η λεγόμενη κρίση μέσης ηλικίας «χτυπά» πια στα 25. Το αίσθημα δυστυχίας των ανθρώπων ξεκινά σε υψηλά επίπεδα από τις νεαρές κιόλας ηλικίες και τείνει να υποχωρεί κατά τη διάρκεια της ζωής.
Τα αποτελέσματα της έρευνας που δημοσιεύτηκε στην επιστημονική επιθεώρηση PLOS One στις 27 Αυγούστου είναι αποκαρδιωτικά. Και όπως επισημαίνει η El Pais, δεν είναι στοιχεία που αφορούν κάποια συγκεκριμένη χώρα, αφού στηρίζονται σε δεδομένα εκατομμυρίων ενηλίκων σε ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο και συνολικά 44 χώρες του κόσμου.
«Η αλήθεια είναι ότι ξαφνιαστήκαμε που τα αποτελέσματα ήταν τόσο κοινά», λέει ο David G. Blanchflower, οικονομολόγος του Dartmouth College και βασικός συντάκτης της μελέτης.
Οι ερευνητές δεν ρώτησαν για τους λόγους πίσω από αυτή την αύξηση της δυστυχίας στις μικρότερες ηλικίες, αλλά οι ίδιοι τους σχετίζουν με τις συνέπειες της πανδημίας, τη στεγαστική κρίση και πάνω από όλα, την εκτεταμένη χρήση των smartphones.
Μόνο έτσι εξηγείται το γεγονός ότι τα στοιχεία είναι κοινά σε τόσο πολλές χώρες, λένε. «Το κοινό που έχουν ένα αγόρι από τη Γερμανία και ένα άλλο από την Νέα Υόρκη είναι, για παράδειγμα, η πρόσβαση στο ίντερνετ και τα smartphones», λέει ο Blanchflower στην El Pais. «Στις αναπτυσσόμενες χώρες, ωστόσο, είδαμε ότι εκείνοι που δεν έχουν πρόσβαση στο ίντερνετ δεν φάνηκε να έχουν κακή ψυχική υγεία».
Σύμφωνα με τον ερευνητή, δεν φταίνε τα ίδια τα κινητά, όσο το γεγονός ότι «τρώνε» τον ελεύθερο χρόνο του χρήστη, μέχρι να εξαφανιστεί εντελώς. «Τα κινητά έχουν παραγκωνίσει ευεργετικές δραστηριότητες. Τα παιδιά δεν παίζουν πια, δεν μιλούν πια. Το να ξοδεύουν τόσο χρόνο στο ίντερνετ απομακρύνει τους ανθρώπους από χρήσιμες δραστηριότητες».
Αυτό ίσως να εξηγεί και ένα ακόμα αξιοσημείωτο συμπέρασμα της έρευνας: Σε όλες τις χώρες που αναλύθηκαν, οι νέες γυναίκες εμφανίζουν σημαντικά υψηλότερα επίπεδα στενοχώριας από τους νεαρούς άνδρες. Τα αποτελέσματα αυτά ευθυγραμμίζονται με πολλές έρευνες που αναλύουν τις επιπτώσεις του ίντερνετ και των social media στην ψυχική υγεία.
Όπως δείχνουν μια σειρά από επιστημονικές μελέτες, από το 2010 και μετά, κάτι πήγε στραβά. Τα ποσοστά κατάθλιψης και άγχους μεταξύ των εφήβων αυξήθηκαν κατά 50%. Οι αυτοκτονίες αυξήθηκαν κατά 32%. Τα μέλη της Generation Z (όσοι γεννήθηκαν μετά το 1996) άρχισαν να υποφέρουν από άγχος, κατάθλιψη και άλλες ψυχικές διαταραχές, σε ποσοστά υψηλότερα από οποιαδήποτε άλλη γενιά στην ιστορία.
Κανείς δεν γνωρίζει τι θα γίνει όταν η Generation Z φτάσει στη μέση ηλικία. Δεν υπάρχουν εγγυήσεις ότι δεν θα αντιμετωπίσει την περαιτέρω επιδείνωση της ψυχικής υγείας, που παραδοσιακά συνδέεται με αυτή την ηλικία. Και την ίδια στιγμή, νέες γενιές ακολουθούν, χωρίς μέχρι στιγμής να υπάρχουν ενδείξεις ότι θα είναι λιγότερο εξαρτημένες από τα κινητά.
«Δεν ξέρω πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση», αναγνωρίζει ο Blanchflower. «Κάθε χρόνο, μια νέα ομάδα 12χρονων εντάσσεται στο δείγμα και οι υπόλοιποι μεγαλώνουν κατά ένα χρόνο, αλλά τίποτα δεν αλλάζει. Η ομάδα που γεννήθηκε μετά το 2000 φαίνεται να έχει κακή ψυχική υγεία. Ελπίζω να μπορέσουμε να το σταματήσουμε αυτό».