Οι άνθρωποι που δεν είναι συναισθηματικά διαθέσιμοι, είναι τόσο αρνητικοί στο ενδεχόμενο να ανοιχτούν και να δείξουν την ευαίσθητη πλευρά τους, στο σημείο που να δυσχεραίνουν τις στενές διαπροσωπικές τους σχέσεις. Η δυσκολία αυτή, ανάγεται στις πρώιμες εμπειρίες της παιδικής ηλικίας και εκδηλώνεται μέσα από χαρακτηριστικές συμπεριφορές.
Οι εμπειρίες αυτές έχουν διαμορφώσει τον τρόπο με τον οποίο βλέπουν τις ανθρώπινες σχέσεις, με αποτέλεσμα να δυσκολεύονται να εκφράσουν το συναίσθημά τους. Συχνά ορθώνουν εμπόδια που κάνουν αδύνατη τη σύνδεσή τους με τον ερωτικό σύντροφο.
Το γεγονός ότι κάποιος δεν είναι συναισθηματικά διαθέσιμος, δεν πρέπει να συγχέεται με την απάθεια ή την αδιαφορία. Όμως, σηματοδοτεί μια δυσλειτουργία που οφείλεται σε παιδικά τραύματα.
Οι άνθρωποι που δεν είναι συναισθηματικά διαθέσιμοί είχαν αυτές τις 7 κοινές εμπειρίες στην παιδική ηλικία τους
- Παραμέληση από τους γονείς
- Υπερβολικός έπαινος
- Απουσία συναισθηματικής έκφρασης
- Τραυματικές εμπειρίες
- Ασταθές οικογενειακό περιβάλλον
- Απουσία γονεϊκής στοργής
- Συναισθηματική κακοποίηση
Παραμέληση από τους γονείς
Μία από τις πιο συνηθισμένες εμπειρίες που αναφέρουν οι άνθρωποι με δυσκολία στη συναισθηματική έκφραση, είναι η παραμέληση από τους γονείς. Τα παιδιά έχουν ανάγκη να περιβάλλονται από αγάπη, να λαμβάνουν αναγνώριση και εκτίμηση. Όταν οι ανάγκες αυτές μένουν ανικανοποίητες, δημιουργείται το αίσθημα της αναξιότητας και τα παιδιά, μεγαλώνοντας θεωρούν ότι δεν τους αξίζει η συναισθηματική σύνδεση, με αποτέλεσμα να εξελίσσονται σε μη συναισθηματικά διαθέσιμους ερωτικούς συντρόφους στην ενήλικη ζωή.
Υπερβολικός έπαινος
Μπορεί να είναι παράδοξο, όμως ισχύει: Όταν τα παιδιά μεγαλώνουν με υπερβολικό έπαινο από τους γονείς, μπορεί ως ενήλικες να μην είναι συναισθηματικά διαθέσιμοι σύντροφοι. Με αυξημένη την αίσθηση του «εγώ» τους, διαμορφώνουν την πεποίθηση ότι έτσι πρέπει να τους αντιμετωπίζει και ο ερωτικός σύντροφος, με αποτέλεσμα να επιζητούν διαρκώς τον έπαινο και την αναγνώριση μέσα στη σχέση. Η αίσθηση αυτή, δημιουργεί μη ρεαλιστικές προσδοκίες στις συντροφικές σχέσεις, όπου οι άνθρωποι έχουν ανάγκη έναν σύντροφο που διαρκώς τους επιβεβαιώνει και τους επαινεί.
Οι σχέσεις βασίζονται στην αμοιβαιότητα. Όταν μόνο ο ένας επιζητά διαρκώς την αναγνώριση, οδηγεί σε εξουθένωση τον άλλον. Η διαρκής ανάγκη επιβεβαίωσης, δημιουργεί έναν συναισθηματικό φραγμό που εμποδίζει την ειλικρινή και ανοιχτή επικοινωνία με τον σύντροφο.
Απουσία συναισθηματικής έκφρασης
Όταν ένα παιδί μεγαλώνει σε περιβάλλον όπου δεν εκφράζονται τα συναισθήματα ή ακόμη χειρότερα, σε ένα σπίτι όπου η συναισθηματική έκφραση απαγορεύεται ή περιφρονείται, τότε ενδέχεται να εξελιχθεί σε μη συναισθηματικά διαθέσιμο ενήλικα.
Τα παιδιά που έμαθαν να καταπνίγουν τα συναισθήματά τους, ως ενήλικες δυσκολεύονται πλέον να τα εκφράσουν με υγιή και ωφέλιμο τρόπο. Δεν μπορούν να εκδηλώσουν το συναίσθημά τους, με αποτέλεσμα στις συντροφικές σχέσεις να ορθώνουν τείχη που εμποδίζουν την επικοινωνία. Σημασία δεν έχει να αποδοθούν ευθύνες, αλλά να αναγνωριστούν οι ρίζες του προβλήματος στις συντροφικές σχέσεις της ενήλικης ζωής και να βρεθούν τρόποι δημιουργίας υγιών τρόπων σύνδεσης.
Τραυματικές εμπειρίες
Τα τραύματα της παιδικής ηλικίας εκδηλώνονται με διάφορες μορφές και μια από τις συχνότερες είναι η δυσκολία της συναισθηματικής σύνδεσής. Τα παιδιά που έχουν πληγωθεί, έχουν υψώσει τείχη ώστε να προστατεύονται από τον συναισθηματικό πόνο. Τα τείχη αυτά παραμένουν και εμποδίζουν και τις σχέσεις της ενήλικης ζωής, δυσκολεύοντας τη βαθιά και ουσιαστική σύνδεση με τον σύντροφο.
Όμως, πρέπει να θυμάστε ότι, δεν είναι το τραύμα που μας καθορίζει, αλλά ο τρόπος αντιμετώπισής του. Ένας άνθρωπος που έχει συναισθηματικά τραύματα πρέπει να μάθει συνειδητά να ανοίγεται και να εκφράζεται συναισθηματικά στις συντροφικές σχέσεις της ενήλικης ζωής. Ο άνθρωπος μπορεί να μάθει υγιέστερους τρόπους επικοινωνίας και σύνδεσης και να αποκτήσει βαθιές και ουσιαστικές σχέσεις ακόμη και στην ενήλικη ζωή του.
Ασταθές οικογενειακό περιβάλλον
Ασταθή οικογενειακά περιβάλλοντα οδηγούν τα παιδιά σε δυσκολίες διαχείρισης και έκφρασης του συναισθήματος. Τα παιδιά έχουν ανάγκη από σταθερότητα και συνέπεια. Όταν μεγαλώνουν σε οικογενειακό περιβάλλον όπου επικρατεί το χάος και το απρόβλεπτο, αισθάνονται ανασφάλεια και αβεβαιότητα. Προκειμένου να αντέξουν σε αυτές τις παραμέτρους μαθαίνουν να αποσυνδέονται συναισθηματικά, και αυτή τη αποσύνδεση γίνεται ο μηχανισμός προστασίας τους. Ωστόσο, αποσύνδεση αυτή μεταφέρεται και στις ενήλικες σχέσεις των παιδιών, δυσκολεύοντας την ουσιαστική συναισθηματική σύνδεση.
Απουσία γονεϊκής στοργής
Η στέρηση της στοργής από τους γονείς έχει βαθιά και μακροπρόθεσμη επίπτωση στη συναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού. Τα παιδιά που μεγαλώνουν χωρίς να λάβουν αρκετή αγάπη, ως ενήλικες δυσκολεύονται στην έκφρασή της στις συντροφικές σχέσεις. Όταν ένα παιδί δεν ακούει λόγια επιβεβαίωσης από τους γονείς, όταν στερείται την υποστήριξη, μπορεί στην ενήλικη ζωή να μην είναι συναισθηματικά διαθέσιμος.
Ο Καρλ Γιουνγκ κατά την πρακτική του είχε διαπιστώσει πως «το πιο επιζήμιο πράγμα για ένα παιδί, είναι να πρέπει να ζήσει τη ζωή που δεν έζησαν οι γονείς του». Όταν οι γονείς δεν εκδηλώνουν την αγάπη τους, σημαδεύουν για πολλά χρόνια το συναίσθημα του παιδιού καθώς και την ικανότητά του να συνδεθεί ψυχικά με τους άλλους. Μπορεί να πρόκειται για ένα συνηθισμένο μοτίβο, όμως η απελευθέρωση από αυτό, είναι δυνατή μέσα από συνειδητή προσπάθεια, κατανόηση και υποστήριξη.
Συναισθηματική κακοποίηση
Η τελευταία και πιο σκληρή εμπειρία που επιδρά στο συναίσθημα του ανθρώπου, είναι η συναισθηματική κακοποίηση. Παιδιά που την έχουν υποστεί, δυσκολεύονται ιδιαίτερα στην έκφραση του συναισθήματος στις συντροφικές σχέσεις της ενήλικης ζωής. Οι επώδυνες λέξεις και οι πράξεις που έχουν υποστεί, οδηγούν σε έντονο φόβο της συναισθηματικής εγγύτητας.
Η συναισθηματική κακοποίηση δημιουργεί στο παιδί την πεποίθηση ότι δεν του αξίζει αγάπη και διαμορφώνει τη λάθος εντύπωση ότι, όλες οι στενές σχέσεις στη ζωή, είναι επώδυνες. Αυτή η πεποίθηση οδηγεί στον φόβο της ευαλωτότητας. Η αναγνώριση του μοτίβου αυτού είναι ένα σημαντικό πρώτο βήμα προς την αντιμετώπιση του προβλήματος. Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι δεν σας καθορίζει, ούτε σας περιορίζει πλέον το παρελθόν σας. Ποτέ δεν είναι αργά να αλλάξετε τα δεδομένα και να δημιουργήσετε υγιείς, ικανοποιητικές σχέσεις.
Τελικές σκέψεις
Οι εμπειρίες της παιδικής ηλικίας, τόσο οι θετικές, όσο και οι αρνητικές, μας διαμορφώνουν με τρόπους καθοριστικούς. Οι άνθρωποι που έχουν έρθει αντιμέτωποι με τις παραπάνω δυσμενείς εμπειρίες της παιδικής ηλικίας, μπορεί να είναι μη διαθέσιμοι συναισθηματικά ενήλικες.
Η αναγνώριση της επίδρασης των παιδικών εμπειριών δεν ισοδυναμεί με απόδοση κατηγοριών ή αυτολύπηση. Είναι πολύ σημαντικό, οι άνθρωποι να αναγνωρίσουν αυτά τα μοτίβα συμπεριφοράς και να κάνουν βήματα προς τη συναισθηματική έκφραση και σύνδεση με τους ανθρώπους, μέσα από την έκφραση της ευαλωτότητας και της αγάπης.
Ο Καρλ Γιουνγκ είχε πει ότι «δεν είμαστε αυτό που μας συνέβη, αλλά αυτό που αποφασίσαμε να γίνουμε». Με άλλα λόγια, έχουμε όλη τη δύναμη που χρειάζεται ώστε να γράψουμε εμείς, ξανά το αφήγημα της ζωής μας, να επουλώσουμε τις πληγές του παρελθόντος, να δημιουργήσουμε υγιείς, ικανοποιητικές σχέσεις.