Στη σύγχρονη ψηφιακή εποχή, το διαδίκτυο έχει φέρει επανάσταση στην πρόσβαση σε πληροφορίες και ψυχαγωγία. Ωστόσο, αυτή η αδιάκοπη συνδεσιμότητα έχει καταστήσει το πορνογραφικό υλικό πιο προσιτό από ποτέ. Με λίγα μόνο κλικ, οποιοσδήποτε, ανεξαρτήτως ηλικίας, μπορεί να βρεθεί αντιμέτωπος με περιεχόμενο που, άλλοτε, ήταν δύσκολο να αποκτήσει.
Αυτή η ευκολία πρόσβασης, σε συνδυασμό με την ανωνυμία που προσφέρει το διαδίκτυο, έχει οδηγήσει σε αύξηση της κατανάλωσης πορνογραφίας, ιδιαίτερα μεταξύ των νέων.
Ο εθισμός στην πορνογραφία είναι ένα ζήτημα που απασχολεί ολοένα και περισσότερους ερευνητές, καθώς φαίνεται να επηρεάζει την εγκεφαλική λειτουργία, τη συμπεριφορά και τις διαπροσωπικές σχέσεις.
Ορισμός και Μηχανισμός του Εθισμού
Ο εθισμός στο πορνό ορίζεται ώς η επαναλαμβανόμενη και αλόγιστη παρακολούθηση του, παρά τις αρνητικές συνέπειες που μπορεί να προκύψουν.
Η συνεχής διέγερση του εγκεφάλου μέσω της ντοπαμίνης οδηγεί σε αλλαγές στις νευρωνικές συνδέσεις, προκαλώντας μια αίσθηση εθισμού που μοιάζει με εκείνη των ναρκωτικών ουσιών ή του τζόγου.
Ορισμένα άτομα μπορεί να στραφούν στην πορνογραφία ως μέσο διαχείρισης άγχους, μοναξιάς ή κατάθλιψης. Αυτή η συμπεριφορά μπορεί να εξελιχθεί σε εθισμό, καθώς παρέχει προσωρινή ανακούφιση από τα ψυχολογικά προβλήματα.
Σε κοινωνίες όπου η σεξουαλικότητα είναι έντονα εμπορευματοποιημένη, οι νέοι, ιδιαίτερα, μπορεί να καταναλώσουν πορνογραφία λόγω κοινωνικών πιέσεων ή για να συμβαδίζουν με τις προσδοκίες που τίθενται γύρω από τη σεξουαλική συμπεριφορά.
Ειδικά αν η κατανάλωση πορνό προκαλεί συναισθηματική ή σεξουαλική απογοήτευση, μπορεί να προκαλέσει επιπλέον άγχη, μειωμένη αυτοεκτίμηση και απομόνωση.
Επιπτώσεις στη Σεξουαλική Υγεία
Στυτική δυσλειτουργία που προκαλείται από την πορνογραφία: Η κοινώς γνωστή Porn Induced Erectile dysfunction συναντάται σε νέους καθώς και σε ενήλικες. Ορίζεται ώς η αποτυχία επίτευξης ικανοποιητικής στύσης κατά την επαφή με πραγματικούς συντρόφους.Ο μηχανισμός της οφείλεται στην διαμόρφωση υπερβολικά υψηλών προσδοκιών και διαφορετικών προτύπων διέγερσης.
Μειωμένη λίμπιντο: Η υπερβολική αυτοϊκανοποίηση μειώνει τη φυσική επιθυμία για σεξουαλική επαφή, καθώς ο εγκέφαλος συνηθίζει στην άμεση ανταμοιβή που προσφέρει η πορνογραφία.
Νευροβιολογικές αλλαγές: Η υπερβολική κατανάλωση πορνογραφίας μπορεί να επηρεάσει τη λειτουργία του εγκεφάλου, οδηγώντας σε δυσλειτουργίες στο σύστημα ανταμοιβής, παρόμοιες με αυτές που παρατηρούνται σε άτομα με εθιστικές συμπεριφορές.
Εξασθένηση της συγκέντρωσης: Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύθηκε το 2023, η υπερβολική χρήση πορνογραφίας σχετίζεται με μειωμένη γνωστική λειτουργία, συμπεριλαμβανομένης της δυσκολίας στη συγκέντρωση και στη λήψη αποφάσεων.
Ιωαννίδης Νάσος MD MSc
Χειρουργός Ουρολόγος- Ανδρολόγος
https://www.facebook.com/ioannidisuro
Η Απεικόνιση της Βίας στην Πορνογραφία και οι Επιπτώσεις στην Αντίληψη των Σχέσεων
Ένα σημαντικό ζήτημα που προκύπτει από την ανεξέλεγκτη κατανάλωση πορνογραφικού υλικού είναι η έκθεση σε περιεχόμενο που περιλαμβάνει βία, εξαναγκασμό ή επιθετική συμπεριφορά. Έρευνες δείχνουν ότι ένα μεγάλο ποσοστό της διαδικτυακής πορνογραφίας περιέχει σκηνές σωματικής ή λεκτικής επιθετικότητας, με τις γυναίκες να είναι συχνά οι αποδέκτες αυτής της βίας.
Η συνεχής έκθεση σε τέτοιο περιεχόμενο μπορεί να διαμορφώσει παραπλανητικές αντιλήψεις για τη σεξουαλικότητα, καθιστώντας τη βία αποδεκτή ή ακόμα και επιθυμητή στο πλαίσιο των ερωτικών σχέσεων. Ιδιαίτερα στους νέους, που βρίσκονται ακόμα στη διαδικασία διαμόρφωσης της σεξουαλικής τους ταυτότητας, η κατανάλωση βίαιης πορνογραφίας μπορεί να επηρεάσει τη στάση τους απέναντι στη συναίνεση, τον σεβασμό και τις υγιείς διαπροσωπικές σχέσεις.
Επιπλέον, μελέτες έχουν συνδέσει τη συχνή παρακολούθηση βίαιου πορνογραφικού περιεχομένου με αυξημένη ανοχή στη σεξουαλική επιθετικότητα και μειωμένη ενσυναίσθηση προς τα θύματα σεξουαλικής βίας. Παρόλο που η πορνογραφία δεν αποτελεί από μόνη της αιτία βίαιης συμπεριφοράς, μπορεί να λειτουργήσει ενισχυτικά σε προϋπάρχουσες προβληματικές στάσεις και πεποιθήσεις.
Για τον λόγο αυτό, είναι σημαντικό να προάγεται η κριτική σκέψη και η σωστή σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, ώστε οι νέοι να είναι σε θέση να διαχωρίσουν τη φαντασία από την πραγματικότητα και να αναπτύξουν υγιείς αντιλήψεις για το σεξ και τις σχέσεις.
Τρόποι Αντιμετώπισης
Συνειδητοποίηση του προβλήματος: Η αναγνώριση του προβλήματος και η συνειδητοποίηση των αρνητικών συνεπειών είναι το πρώτο βήμα. Εκπαιδευτικά προγράμματα και η ενημέρωση για την πραγματική φύση του πορνογραφικού περιεχομένου μπορεί να βοηθήσουν στη μείωση της εξάρτησης.
Ψυχοθεραπεία και συμβουλευτική: Η γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία (CBT) μπορεί να βοηθήσει στην αλλαγή των δυσλειτουργικών προτύπων σκέψης.
Ρύθμιση της χρήσης του διαδικτύου: Ο περιορισμός της πρόσβασης στο διαδίκτυο μέσω τεχνολογικών εργαλείων ή η θέσπιση προσωπικών ορίων μπορεί να είναι χρήσιμες στρατηγικές για τον περιορισμό της χρήσης πορνογραφίας.
Υγιείς σεξουαλικές σχέσεις: Η ανάπτυξη ουσιαστικών και ρεαλιστικών σχέσεων μπορεί να μειώσει την ανάγκη για πορνογραφία.