Πολλά είναι πλέον τα επιστημονικά στοιχεία που δείχνουν ότι ο περιορισμός ορισμένων από τις πρωτεΐνες που καταναλώνουμε –ειδικά αυτές του κρέατος– μπορεί να είναι πολύ σημαντικός για μια υγιή γήρανση. Και ο λόγος που συμβαίνει αυτό είναι εντυπωσιακός: μειώνοντας το κρέας οι ιστοί πιέζονται να παράγουν υδρόθειο (H2S), ένα αέριο, τοξικό όταν εισπνέεται, που μυρίζει σαν χαλασμένο αυγό, αλλά προάγει την υγεία στο εσωτερικό του σώματος!
Σε εργαστηριακά πειράματα (με μύκητες, φρουτόμυγες, σκουλήκια και πιθήκους) όταν οι επιστήμονες θέτουν τους οργανισμούς σε ισορροπημένες αλλά υποθερμιδικές δίαιτες, οι οργανισμοί αυξάνουν το προσδόκιμο ζωής τους. Στα ποντίκια, αντίστοιχα, τέτοιου είδους διατροφές μειώνουν τον κίνδυνο καρκίνου, ενδυναμώνουν το ανοσοποιητικό σύστημα και βελτιώνουν τη γνωστική λειτουργία.
Επειδή, όμως, η γήρανση και η μακροζωία είναι πολύπλοκες διαδικασίες, είναι δύσκολο για τους ερευνητές να εντοπίσουν τους μηχανισμούς λειτουργίας τους. Πρόσφατες μελέτες έριξαν φως στο πεδίο αυτό, υποδεικνύοντας ότι το H2S παίζει κρίσιμο ρόλο.
Μελέτες από τη δεκαετία του 1990 έχουν δείξει ότι η μείωση της πρόσληψης ορισμένων θειούχων αμινοξέων, δομικών στοιχείων των πρωτεϊνών, μπορούν να αυξήσουν τη μακροζωία στα ποντίκια κατά περίπου 30%. Πιο πρόσφατα, μια συνεργασία επιστημόνων υπό την καθοδήγηση του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ πραγματοποίησε μια σειρά ζωικών μελετών στις οποίες περιορίστηκε η πρόσληψη δύο θειούχων αμινοξέων –της κυστεΐνης και της μεθειονίνης- για να μελετηθεί η επακόλουθη επίδραση.
Ως αποτέλεσμα ήταν η αύξηση της παραγωγής H2S στους ιστούς των ζώων, γεγονός το οποίο πυροδότησε σωρεία ευεργετικών επιδράσεων, όπως η αυξημένη παραγωγή νέων αιμοφόρων αγγείων -φαινόμενο που ενισχύει την καρδιαγγειακή υγεία- και καλύτερη αντίσταση στο οξειδωτικό στρες στο ήπαρ, που συνδέεται με ηπατικές νόσους.
Το ερώτημα, λοιπόν, ήταν αν παρόμοιες επιδράσεις μπορούσαν να καταγραφούν και στους ανθρώπους. Πριν λίγο καιρό, μελέτη που χρησιμοποίησε δεδομένα 11.576 ενηλίκων από εθνική διατροφική έρευνα της Αμερικής, παρέδωσε στοιχεία που δείχνουν ότι αυτό είναι πιθανό. Συγκεκριμένα, διαπιστώθηκε ότι η μειωμένη διατροφική πρόσληψη αυτών των θειούχων αμινοξέων συνδέεται με λιγότερους παράγοντες καρδιομεταβολικού κινδύνου, μεταξύ των οποίων τα χαμηλότερα επίπεδα χοληστερόλης και γλυκόζης στο αίμα.
Λιγότερο κρέας, μεγαλύτερη ζωή
Το συμπέρασμα που προκύπτει από την έρευνα αυτή είναι ότι ο περιορισμός της πρόσληψης τροφίμων που περιέχουν υψηλά επίπεδα θειούχων αμινοξέων μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο χρόνιων παθήσεων όπως ο διαβήτης και οι καρδιακές παθήσεις και να προάγει την υγιή γήρανση. Στις χώρες του δυτικού κόσμου, η μέση ημερήσια κατανάλωση θειούχων αμινοξέων μπορεί να ξεπερνά έως και κατά 2,5 φορές τις ημερήσιες ανάγκες του οργανισμού, αφού τα αμινοξέα αυτά βρίσκονται σε τρόφιμα όπως το κρέας, τα γαλακτοκομικά και τα αυγά, που έχουν εξέχουσα θέση στη σύγχρονη διατροφή.
Το κόκκινο κρέας, ειδικά, είναι πλούσιο σε θειούχα αμινοξέα, αλλά και το ψάρι και τα πουλερικά έχουν αρκετά υψηλή περιεκτικότητα, επομένως η μετάβαση σε φυτικές πρωτεΐνες μπορεί να βοηθήσει στον περιορισμό της πρόσληψης. Τα φασόλια, οι φακές και τα όσπρια είναι καλές πηγές πρωτεΐνης και έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε θειούχα αμινοξέα.
Άλλοι ρόλοι του H2S
Επιπλέον, έχει αποδειχθεί ότι το υδρόθειο βοηθά στη μείωση της φλεγμονής, ανοίγοντας μια πόρτα για ενδεχόμενες νέες θεραπείες για την αρθρίτιδα ή για πιθανή χρήση του ως παυσίπονο.
Το σημαντικό είναι να χορηγείται όπου χρειάζεται και με ασφάλεια. Πολλές φαρμακευτικές εταιρείες εργάζονται πάνω σε ενώσεις που το δεσμεύουν ενώ διέρχονται στο σώμα και το απελευθερώνουν σε μικρές δόσεις μέσα στους ιστούς. Όταν κρίνεται αναγκαίο, αυτό θα μπορούσε να εξυπηρετήσει ως προληπτικό μέτρο για την υποστήριξη της υγιούς γήρανσης.