Άνθρωποι που μας πλήγωσαν ή μας αδίκησαν, συμπεριφορές που άφησαν βαθύ σημάδι, θα γίνουν συχνά η αιτία για συσσωρευμένα αρνητικά συναισθήματα όπως θυμός και απογοήτευση. «Έχω γνωρίσει ανθρώπους που κράτησαν τον θυμό τους για 40 χρόνια μετά το συναισθηματικό τραύμα που τους προκάλεσαν άδικοι άνθρωποι» καταθέτει σε άρθρο του στο Psychology Today ο Robert Enright, Ph.D., καθηγητής Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Ουισκόνσιν στο Μάντισον, εισαγάγοντάς μας στο θέμα της συγχώρεσης και γιατί είναι οκ, αν δεν είμαστε έτοιμοι ή πρόθυμοι να τη δώσουμε -ακόμα και αν περισσότερα από 30 χρόνια μελέτης έχουν αναδείξει τις «θεραπευτικές» της ιδιότητες έναντι των δυσάρεστων συναισθημάτων.
Κάθε άνθρωπος πρέπει να είναι ελεύθερος να επιλέξει πότε και αν θα συγχωρήσει τα άτομα που τον πλήγωσαν, υπογραμμίζει ο ψυχολόγος και στέκεται σε πέντε κομβικά σημεία σε σχέση με τη συγχώρεση και την ψυχική υγεία:
1. Οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας θα πρέπει να (ανα)γνωρίζουν ότι η συγχώρεση ή όχι είναι στην αποκλειστική ευχέρεια του πελάτη. Σε περίπτωση που ο τελευταίος νιώθει βαθιά οργή ή έχει συσσωρευμένο θυμό, μπορεί ο θεράπων να παρουσιάσει τη συγχώρεση ως μία επιλογή ανάμεσα σε πολλές και όχι ως προαπαιτούμενο για τη θεραπεία. Αυτή η ήπια προσέγγιση σέβεται την συναισθηματική ετοιμότητα του πελάτη και προάγει ένα πιο υποστηρικτικό θεραπευτικό περιβάλλον.
2. Οι επαγγελματίες υγείας θα πρέπει να έχουν αποκρυσταλλώσει την έννοια της συγχώρεσης. Σύμφωνα με τον Δρα. Enright, μια κοινή παρανόηση είναι ότι η συγχώρεση συνεπάγεται ή προϋποθέτει την επανασύνδεση με τον δράστη. Ωστόσο, η συγχώρεση αφορά κυρίως την επιλογή να είμαστε επιεικείς απέναντι σε εκείνους που μας έχουν αδικήσει, ανεξάρτητα από το αν είμαστε σε θέση να τους εμπιστευτούμε ξανά. Για τους πελάτες, είναι νευραλγικής σημασίας να κατανοήσουν ότι με τη συχώρεση δεν παραγνωρίζεται το άδικο ή δικαιολογούνται επιβλαβείς συμπεριφορές· η συγχώρεση δεν αναιρεί την ανάγκη και δικαίωμα για απονομή δικαιοσύνης.
3. Οι ίδιοι οι ψυχοθεραπευόμενοι θα πρέπει να αφιερώσουν χρόνο για να κατανοήσουν όλα τα παραπάνω, ώστε να μπορέσουν ευκολότερα, εφόσον το επιθυμούν, στη συγχώρεση εκείνων που τους αδίκησαν.
4. «Ο βαθύς πόνος, με τη μορφή επίμονου θυμού, αποθάρρυνσης ή χαμηλής αυτοεκτίμησης, μπορεί να αποτελέσει ισχυρό κίνητρο για τους πελάτες ώστε να συνειδητοποιήσουν αυτές τις εσωτερικές μάχες και να κάνουν κάτι για να θεραπευτούν από αυτές» επισημαίνει ο ψυχολόγος. Ιδίως εάν έχουν αποτύχει άλλες θεραπευτικές προσεγγίσεις, οι ψυχοθεραπευτές μπορούν να συστήσουν τη συγχώρεση ως πιθανή επιλογή, ως μια διαδρομή που θα οδηγήσει στη λύτρωση εφόσον πάντα την επιλέξει ο πελάτης.
5. Τέλος, είναι σημαντικό να τονιστεί ότι η συγχώρεση δεν είναι γρήγορη λύση. Υπάρχει η παρανόηση ότι αρκούν μερικές θεραπευτικές συνεδρίες για να επιτευχθεί, αλλά η πραγματική συγχώρεση συχνά απαιτεί πολύ χρόνο, ιδιαίτερα για άτομα που φέρουν σοβαρά συναισθηματικά τραύματα. Είναι απαραίτητο να τεθούν ρεαλιστικές προσδοκίες, καθώς η διαδικασία μπορεί να είναι σταδιακή και περίπλοκη.