Οι φρονιμίτες ή επιστημονικώς τρίτοι γομφίοι είναι τα τελευταία δόντια της μόνιμης οδοντοφυΐας που αναπτύσσονται και εμφανίζονται στο στόμα προς το τέλος της εφηβείας (μεταξύ των 16-25 ετών), όπου και ξεκινάει η περίοδος της ενηλικίωσης . Αυτός είναι και ο λόγος που ονομάζονται σωφρονιστήρες ή φρονιμίτες καθώς σηματοδοτούν την περίοδο της ζωής μας που συνοδεύεται από την φρονιμάδα της «ωριμότητας».
Ωστόσο πολλές φορές δεν βρίσκουν χώρο για να βγουν στο στόμα κι έτσι παραμένουν έγκλειστοι ή ημιέγκλειστοι.
Η περιοχή όπου βρίσκεται ο φρονιμίτης είναι δύσκολο να καθαριστεί και αναπτύσσονται εύκολα βακτήρια. Έτσι, όταν επικοινωνεί με το στοματικό περιβάλλον, δηλαδή είναι ημιέγκλειστος, αναπτύσσονται μολύνσεις (περιστεφανίτιδα) που εκδηλώνονται με πόνο, πρήξιμο, περιορισμό στο άνοιγμα του στόματος, ερυθρότητα και κακοσμία.
Τι άλλα προβλήματα δημιουργεί ένας έγκλειστος ή ημιέγκλειστος φρονιμίτης;
– Η παρουσία εγκλείστων φρονιμιτών, σύμφωνα με την άποψη πολλών ειδικών, φαίνεται να αποτελεί έναν από τους παράγοντες που δημιουργούν πιέσεις στα μπροστινά δόντια, με συνέπεια την απώλεια των αποτελεσμάτων της ορθοδοντικής θεραπείας.
– Ο ημιέγκλειστος φρονιμίτης, λόγω της περιοχής όπου βρίσκεται, δεν μπορεί να καθαριστεί σωστά κι έτσι πολύ γρήγορα και ο ίδιος “χαλάει”.
– Ο έγκλειστος φρονιμίτης πολύ συχνά χαλά το διπλανό δόντι που πιέζει ή απορροφά τη ρίζα του.
Πότε πρέπει να βγαίνει ένας φρονιμίτης;
Πρέπει να αφαιρούνται οι φρονιμίτες που είτε έχουν πρόβλημα οι ίδιοι είτε δημιουργούν προβλήματα σε διπλανά δόντια και στις γνάθους, όταν:
– παρουσιάζουν οποιαδήποτε οδοντική παθολογία (τερηδόνα, περιοδοντίτιδα),
– εμφανίζουν συχνές υποτροπές περιστεφανίτιδας,
– δημιουργούν βλάβες σε διπλανά δόντια,
Είναι εύκολη η χειρουργική εξαγωγή ενός ημιέγκλειστου ή έγκλειστου φρονιμίτη;
Αν και ο κάθε φρονιμίτης μπορεί να βγει ξεχωριστά, είναι πολύ καλύτερο για τον ασθενή η εξαγωγή τους να γίνεται είτε σε ζευγάρι (κάθε πλευρά ξεχωριστά) είτε όλοι μαζί. Αν και η αφαίρεση όλων των φρονιμιτών μαζί ακούγεται αρχικά αρκετά επιβαρυντική για τον ασθενή, η τελική ταλαιπωρία του είναι σαφώς μειωμένη.
Πρέπει να βγαίνουν οι φρονιμίτες σε παιδιά και εφήβους μετά την ορθοδοντική θεραπεία;
Η παρουσία εγκλείστων φρονιμιτών, σύμφωνα με την άποψη πολλών ειδικών, φαίνεται να αποτελεί έναν από τους παράγοντες που δημιουργούν πιέσεις στα μπροστινά δόντια με συνέπεια την απώλεια των αποτελεσμάτων της ορθοδοντικής θεραπείας. Για τον λόγο αυτόν, οι περισσότεροι ορθοδοντικοί συνιστούν την εξαγωγή των έγκλειστων σωφρονιστήρων στα παιδιά και στους εφήβους μετά το τέλος της ορθοδοντικής θεραπείας.